Lễ truy điệu và an táng hài cốt liệt sĩ vừa được tìm thấy tại xã Bàu Cạn, huyện Long Thành sẽ được Ban chỉ đạo tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ (Ban chỉ đạo 1237) tỉnh và huyện Long Thành phối hợp tổ chức trang trọng vào sáng mai (30-10) tại Nghĩa trang liệt sĩ huyện Long Thành. Đây là hoạt động thể hiện đạo lý, truyền thống “Đền ơn đáp nghĩa” của dân tộc đối với công lao to lớn của các anh hùng liệt sĩ.​

Mệnh lệnh từ trái tim

Ngay khi nhận được thông tin phát hiện hài cốt liệt sĩ trên phần đất rẫy của gia đình cựu chiến binh Nguyễn Văn Kính, ấp 8, xã Bàu Cạn vào tối ngày 9-9, ngay trong đêm, Ban chỉ đạo 1237 tỉnh và huyện Long Thành đã xác minh và kết luận tại khu vực này có hài cốt. Công cuộc tìm kiếm được các lực lượng chức năng tiến hành khẩn trương tại 13 vị trí xác định có hài cốt liệt sĩ vào những ngày sau đó.

Bà Trần Thị Nga và tấm di ảnh vợ chồng bà chụp chung.

Trưởng ban Chính sách Bộ CHQS tỉnh Dương Anh Tuấn cho biết, chỉ cần có thông tin về mộ liệt sĩ thì dù đêm hay ngày, mưa hay nắng, lực lượng tìm kiếm luôn sẵn sàng lên đường. “Thực hiện nhiệm vụ thiêng liêng này không đơn thuần là trách nhiệm mà còn là mệnh lệnh từ trái tim của người chiến sĩ đối với thế hệ cha anh đã hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, góp phần làm vơi đi nỗi đau của các gia đình liệt sĩ, làm ấm lòng đồng chí, đồng đội”, ông Tuấn nói.

Liên tục trong những ngày sau đó, cả 13 vị trí trong phạm vi khai quật khoảng 50m2 đã thu thập nhiều di vật như: võng, bạt, dép râu, bình nước, dụng cụ y tế, đồng hồ, bút máy và nhiều xương cốt. Căn cứ vào các di vật được tìm thấy cùng với hài cốt và các thông tin do nhân chứng cung cấp, các ngành chức năng đã xác định và đưa  13 bộ hài cốt liệt sĩ về thờ cúng tại Nghĩa trang liệt sĩ huyện Long Thành.

Trong buổi hội thảo chiều 12-10, các nhân chứng được mời tham dự đã cung cấp nhiều thông tin về hài cốt liệt sĩ vừa đã được tìm thấy. Ông Lâm Văn Âu, xã Long An, huyện Long Thành, nguyên chiến sĩ Trung đoàn 4, Sư đoàn 5 chia sẻ, hài cốt liệt sĩ có thể là những chiến sĩ của một đơn vị quân y hy sinh tại khu vực Bàu Cạn, Long Thành trong các trận càn của địch.

Phó giám đốc Sở LÐ-TBXH Hồ Văn Lộc cho hay, căn cứ vào di vật, xương cốt và nhiều ý kiến từ nhân chứng, các ngành chức năng xác định 13 bộ hài cốt liệt sĩ được tìm thấy cùng nhiều di vật như kim tiêm, kéo, dụng cụ quân y có nhiều khả năng các bộ hài cốt liệt sĩ này là của chiến sĩ quân y. Do đây là mộ chôn tập thể cùng thời gian quá dài nên khó để xác định chính xác danh tính liệt sĩ…

Đưa hài cốt liệt sĩ về nghĩa trang

Ngày 27-10, Hội Hỗ trợ gia đình liệt sĩ tỉnh phối hợp với Tiểu đoàn 28, Tiểu đoàn 19 và gia đình tổ chức lễ truy điệu và đưa hài cốt liệt sĩ Hà Huy Hiệp (quê Hà Nội) về an táng tại Nghĩa trang liệt sĩ TX. Long Khánh cùng các đồng đội. Được biết, liệt sĩ Hà Huy Hiệp, nguyên chiến sĩ Tiểu đoàn 19 đặc công, thuộc Sư đoàn 6 (Quân khu 7 ngày nay) hy sinh ngày 18-1-1975 trong trận đánh giải phóng TX. Long Khánh đến khu căn cứ Rừng Lá (giáp Bình Thuận).

Nhận ra người thân qua ảnh

Cũng trong chiều 12-10, bà Trần Thị Nga (quê Hưng Yên), 73 tuổi cùng gia đình đang sinh sống tại TP. Hồ Chí Minh đến Long Thành để xác minh thông tin về các hài cốt liệt sĩ. Theo bà Nga, bà và gia đình đã nhận ra chồng bà qua bức ảnh được tìm thấy trong ngôi mộ tập thể. Ðó là liệt sĩ An Văn Ðỗ, sinh năm 1945, quê Hưng Yên. Bức ảnh được chụp trong dịp hai vợ chồng lên thị trấn chơi năm 1965, trước lúc liệt sĩ Ðỗ lên đường vào Nam chiến đấu.

Bà Nga cho biết thêm, sau khi nhập ngũ, chồng bà huấn luyện ở miền Bắc một thời gian rồi lên đường vào Nam. Ðến năm 1973, bà nhận được giấy báo tử của chồng có ghi hy sinh tại mặt trận phía Nam. Sau ngày đất nước thống nhất, đồng đội chiến đấu cùng chồng bà cho biết, liệt sĩ Ðỗ hy sinh tại chiến trường Ðồng Nai. Nên khi nhìn thấy bức ảnh, bà chắc chắn đây là chồng mình. “50 năm rồi nhưng tôi vẫn không thể quên bức ảnh đó được, nay biết nơi ông hy sinh, biết nơi ông nằm cùng đồng đội cũng an ủi phần nào, xúc động vì mấy chục năm gia đình miệt mài tìm kiếm nhưng không thấy”, bà Nga xúc động nói và mong muốn được đưa hài cốt chồng về quê an táng.

Chính trị viên, Ban CHQS Long Thành Nguyễn Tấn Phát cho hay, sau khi báo chí đăng bức ảnh chân dung liệt sĩ mặc áo bộ đội đứng một mình, ông Ðỗ Ngọc Hưng (63 tuổi, quê Thanh Hóa) vào nhận là anh trai mình, liệt sĩ Ðỗ Ngọc Hà. Ông Hưng cho hay, trước lúc hy sinh, anh trai ông là chiến sĩ quân y…

Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hòa Hiệp, Trưởng ban chỉ đạo 1237 tỉnh cho rằng, những thông tin người thân đến nhận danh tính liệt sĩ sẽ được ghi nhận và tiến hành đối chiếu thông tin, tư liệu và cả xét nghiệm AND để tiếp tục tìm danh tính chính xác. Lễ truy điệu sẽ được tổ chức trang trọng, đúng nghi thức để tiễn đưa 13 liệt sĩ về với đất mẹ. Riêng việc xác định chính xác danh tính liệt sĩ, đơn vị chiến đấu sẽ tiếp tục tiến hành.

Tăng cường tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ

Trưởng ban chính sách Bộ CHQS tỉnh Dương Anh Tuấn cho biết, thực hiện Quyết định 1237 của Thủ tướng Chính phủ về tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sĩ trong hai năm 2016 - 2018, lực lượng chức năng tỉnh Đồng Nai đã tổ chức nhiều đợt tìm kiếm có kết quả, trong đó có mộ liệt sĩ tập thể hy sinh trong Tết Mậu Thân 1968 tại Sân bay Biên Hòa. Đặc biệt từ đầu năm 2018 đến nay, các lực lượng tìm kiếm đã tổ chức hai đợt có kết quả, tìm thấy 9 hài cốt liệt sĩ tại Phú An (Tân Phú) và 13 hài cốt liệt sĩ tại Bàu Cạn (Long Thành).

Nguyệt Hà