(CTT-Đồng Nai) - Giá cà phê đang chứng kiến một đợt tăng kỷ lục, với cà phê xô đạt gần 130 ngàn đồng/kg và cà phê nhân tuyển lựa lên đến 150 ngàn đồng/kg, mức cao nhất trong 50 năm. Tình trạng nguồn cung giảm mạnh là yếu tố chính đẩy giá cà phê liên tục tăng cao. Lợi nhuận hấp dẫn từ việc trồng cà phê ở mức giá này đã khuyến khích nhiều nông dân trên địa bàn tỉnh quay trở lại đầu tư tái canh loại cây trồng này.


Đồng Nai là “thủ phủ” xuất khẩu cà phê

Tỉnh Đồng Nai từng là một trung tâm cà phê lớn của khu vực phía Nam, với hơn 10 ngàn hécta trong thời kỳ đỉnh cao. Lợi thế về thổ nhưỡng đã thu hút nhiều nhà đầu tư trong và ngoài nước xây dựng các cơ sở sơ chế, chế biến cà phê phục vụ xuất khẩu. Điều này đã đưa Đồng Nai trở thành một trong những vùng cà phê trọng điểm. Năm 2024, tỉnh đã đóng góp đáng kể vào kim ngạch xuất khẩu cà phê của Việt Nam với gần 912,7 triệu USD, tăng 33,13% so với năm trước và chiếm gần 17% tổng giá trị xuất khẩu cà phê của cả nước.

Sau giai đoạn suy giảm, có thời điểm diện tích cà phê của Đồng Nai chỉ còn hơn 5 ngàn hécta. Tuy nhiên, trong vài năm trở lại đây, nông dân trong tỉnh đã tích cực tái canh loại cây trồng này. Kết quả là, đến cuối năm 2024, tổng diện tích cà phê đã đạt khoảng 6 ngàn hécta, tăng gần 200 hécta so với năm trước, với sản lượng thu hoạch hàng năm là 15 ngàn tấn. Dù diện tích không còn như thời kỳ đỉnh cao, cà phê vẫn giữ vai trò là cây trồng chủ lực và được tỉnh Đồng Nai ưu tiên phát triển trong thời gian tới. Cây cà phê cũng là một trong những đối tượng trọng tâm trong đề án "Nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm nông nghiệp tỉnh Đồng Nai trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế".

 
Kế hoạch số 256/KH-UBND ngày 25-11-2022 của UBND tỉnh Đồng Nai đề ra mục tiêu tái canh cà phê giai đoạn 2021-2025 nhằm cải thiện năng suất, chất lượng, hiệu quả và thu nhập cho người trồng, đồng thời nâng cao vị thế cạnh tranh và phát triển bền vững ngành cà phê. Đến năm 2025, tỉnh đặt mục tiêu tái canh 1,6 ngàn hécta cà phê (1,3 ngàn hécta trồng mới và 300 hécta ghép cải tạo), kỳ vọng thu nhập trên mỗi hécta sau tái canh và ghép cải tạo sẽ tăng từ 1,5 đến 2 lần. Để đạt được mục tiêu này, kế hoạch khuyến khích người trồng lựa chọn các giống cà phê mới phù hợp với thổ nhưỡng Đồng Nai, có năng suất và chất lượng cao, kháng sâu bệnh, thích ứng với biến đổi khí hậu và thuận tiện cho cơ giới hóa thu hoạch cũng như rải vụ.


Thu hút nông dân đầu tư

 
Mục tiêu phát triển bền vững ngành cà phê nhận được sự quan tâm của cả chính quyền, doanh nghiệp và nông dân Đồng Nai. Gần đây, nhiều nông dân đã mạnh dạn đầu tư tái canh cà phê, chú trọng chọn các giống mới phù hợp với đất đai và cho năng suất, chất lượng cao. Một lợi thế lớn của cà phê so với cây ăn trái là tính ổn định đầu ra cao hơn, cho phép nông dân trữ hàng khi giá thấp và bán khi giá tốt. Thêm vào đó, chi phí đầu tư và chăm sóc cà phê thường thấp hơn nhiều so với cây ăn trái, giúp giảm thiểu rủi ro kinh tế cho người trồng.

Nông dân trồng cà phê ở Đồng Nai cho biết, giá cà phê tăng đã kích thích làn sóng tái canh trên cả nước, kéo theo sự tăng vọt của giá cây giống. Trước Tết Nguyên đán 2025, một cây giống cà phê thực sinh có giá chưa đến 3 ngàn đồng, nhưng hiện đã lên đến hơn 10 ngàn đồng/cây. Cây giống ghép, với ưu thế thu hoạch sớm, còn có giá cao hơn, từ 25-30 ngàn đồng/cây. Bất chấp giá cao, nông dân vẫn ưu tiên đầu tư giống mới chất lượng và chăm sóc cẩn thận, và những vườn cà phê mới này đang cho thấy năng suất và chất lượng hứa hẹn.

 
Theo nhận định của một số doanh nghiệp kinh doanh, chế biến và xuất khẩu cà phê tại Đồng Nai, nguồn cung cà phê trên thị trường thế giới đang giảm mạnh do tình trạng hạn hán và mất mùa ở nhiều quốc gia có diện tích trồng cà phê lớn. Tình trạng cung không đủ cầu này có khả năng tiếp diễn trong suốt năm 2025. Với mức giá hiện tại, nông dân trồng cà phê đang có lợi nhuận tốt, thúc đẩy nhiều tỉnh thành bắt đầu trồng lại. Tuy nhiên, cây cà phê mới cần ít nhất hai năm để cho thu hoạch. Do đó, các doanh nghiệp dự đoán rằng giá cà phê sẽ tiếp tục ổn định ở mức cao, thậm chí có thể tăng thêm do nguồn cung vẫn thấp hơn nhiều so với nhu cầu tiêu thụ toàn cầu.