(CTT-Đồng Nai) - Ở thời 4.0, thay vì phải mang tiền mặt, giờ đây nhiều người ra đường chỉ với điện thoại thông minh và chiếc thẻ ngân hàng.


Thay đổi thói quen…

Hiện nay, thanh toán không dùng tiền mặt đang được khuyến khích. Nhiều ngân hàng phối hợp với các siêu thị, trung tâm thương mại triển khai các chương trình giảm giá, mã tích điểm, thậm chí là chương trình ưu đãi hoàn tiền cho người tiêu dùng khi thanh toán bằng thẻ khi mua một số sản phẩm, hàng tiêu dùng.

Phó Giám đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh Đồng Nai Phạm Quốc Bảo cho biết, năm 2023 được xem là năm bùng nổ của phương thức thanh toán QR code và nhiều người đã quen với việc sử dụng các phương thức thanh toán bằng quẹt thẻ hoặc quét mã QR. Mới đây, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã công bố, năm 2023 thanh toán điện tử đạt hơn 182,61 triệu giao dịch, với giá trị đạt gần 116,22 ngàn tỷ đồng (tăng 171,68% về số lượng và tăng 74,16% về giá trị so với cùng kỳ năm 2022). Nhiều ngân hàng có tỷ lệ giao dịch trên kênh số đạt trên 90%.

Hiện Chính phủ đặt mục tiêu giảm tỷ lệ thanh toán bằng tiền mặt xuống chỉ còn 8% vào năm 2025. Điều này mở ra cơ hội lớn cho các ngân hàng và trung gian thanh toán sáng tạo các giải pháp thanh toán mới trên nền tảng QR code, có thể tạo nên một cuộc cách mạng trong công cuộc hướng đến xã hội không tiền mặt. Hiện Ngân hàng nhà nước Việt Nam đang vận hành một quy chuẩn QR code chung cho cả nước, sắp tới việc thanh toán QR code sẽ không còn là giao dịch của riêng đơn vị nào.

Bà Đặng Lan Hương (ngụ phường Tân Hiệp, thành phố Biên Hòa) dù nhiều tuổi nhưng vẫn rất rành sử dụng các thanh toán điện tử. Bà Hương cho biết, mọi khoản tiền như: lương hưu, tiền con biếu… đều được chuyển vào tài khoản ngân hàng của bà. Phần lớn các giao dịch chi tiêu, bà đều sử dụng app ngân hàng hoặc thẻ ATM để thanh toán. Theo bà, việc thanh toán điện tử rất tiện lợi, từ đóng tiền điện, nước, điện thoại, đi taxi hay mua sắm ở siêu thị, cửa hàng, quán ăn. Chưa kể, sử dụng ví điện tử để mua hàng, mua vé tàu xe còn được giảm giá, rất tiện lợi.

Chú ý khi quẹt thẻ, quét mã

Thanh toán điện từ tuy nhanh chóng, tiện lợi nhưng vẫn có những khó khăn với nhiều người, nhất là người lớn tuổi, người không rành công nghệ, không có điện thoại thông minh, không có kết nối internet và không có tài khoản ngân hàng…

Không chỉ thế, có những người gặp khó khăn khi đến những chỗ không sử dụng phương thức thanh toán qua mã QR hoặc cà thẻ như ở các chợ hoặc những vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa. Do đó, khi đi đến các nơi này, người dân cần chủ động tìm kiếm thông tin về hình thức thanh toán khi mua hàng, sử dụng các dịch vụ ở đây. Tốt nhất vẫn chủ động mang theo tiền mặt để phòng khi nơi đây không nhận thanh toán điện tử.

Như trường hợp ông Nguyễn Minh Trí (ngụ phường Trung Dũng, thành phố Biên Hòa) có thói quen không mang theo nhiều tiền mặt khi ra đường và cũng chủ quan chỗ nào cũng có cà thẻ hay quét mã, nên khi cả nhà về thăm quê ở một xã vùng sâu của huyện Cẩm Mỹ, ông muốn mua một số đồ dùng để sửa lại cái bếp cho mẹ nhưng không thanh toán qua thẻ, ông đành phải… mượn tiền người thân để trả.

Nhiều ý kiến cho hay, khi thanh toán tiền bằng quét mã QR cần hỏi kỹ chủ quán, người bán hàng về tên của người nhận chuyển khoản để đề phòng tình trạng quét nhầm mã QR do kẻ gian dán chồng lên mã QR dùng để thanh toán của cửa tiệm, hàng quán.

Ngoài ra, cũng có ý kiến cho rằng, thanh toán điện tử dễ “mất” kiểm soát trong chi tiêu khi việc thanh toán điện tử quá dễ dàng. Chẳng hạn khi trả tiền món hàng 1 triệu đồng tiền mặt, người mua sẽ đắn đo, cân nhắc, nhưng chuyển khoản thì “vèo” cái là xong nên không thấy áy náy. Chưa kể, việc thanh toán điện tử có trường hợp nhầm số tiền chuyển đi hoặc chuyển nhầm tên, nhầm số tài khoản. Thủ tục lấy lại tiền chuyển nhầm cũng khá nhiêu khê. Do đó, người sử dụng dịch vụ thanh toán điện tử cần cẩn trọng kiểm tra kỹ thông tin trước khi chuyển tiền.