(CTT-Đồng Nai) - Việc chọn nguyện vọng vào các trường đại học là một quyết định quan trọng của nhiều học sinh cuối cấp trung học phổ thông (THPT). Nếu chọn học đúng ngành, đúng trường, phù hợp với khả năng, đam mê sẽ là một thuận lợi. Ngược lại, sai một ly, đi một dặm…


* Chọn nghề phù hợp với khả năng, đam mê

Theo tư vấn của các chuyên gia, trước khi chọn ngành, chọn trường, học sinh cần nghiêm túc đánh giá năng lực, xác định đúng ước mơ, sở trường của mình, không hùa theo bạn bè hay theo ý cha mẹ mà chọn ngành nghề mà mình không thích.

Hiện nay, với sự hỗ trợ, hướng dẫn của nhà trường, giáo viên, phụ huynh và sự chủ động tìm hiểu thì đa phần học sinh đã đánh giá được năng lực bản thân, biết định hướng và lựa chọn ngành sẽ theo học ngay từ những năm học THPT giúp các em phát huy được đam mê và sở trường khi học đúng ngành nghề mình thích.

Nhà có truyền thống ngành y với ông nội, ba mẹ đều là bác sĩ, em Trần Hoàng Long (ngụ phường Tân Phong, thành phố Biên Hòa) được gia đình định hướng chọn ngành y theo truyền thống gia đình, nhưng mê ngành kỹ thuật nên em chọn vào khoa tự động hóa Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh.

“Tuy em không theo ngành truyền thống của gia đình, nhưng ba mẹ em cũng không buồn mà để em tự chọn ngành mình yêu thích để học. Ba em chỉ nói, con hãy chọn nghề mà mình đam mê và biến ước mơ của con thành sự thật. Ba mẹ không ép con theo ngành của ba mẹ” - Long cho biết.

Bên cạnh những học sinh ngay từ đầu đã xác định được ngành nghề mình sẽ theo học thì vẫn có những học sinh lại chọn trường theo trào lưu, theo mong muốn của cha mẹ để rồi việc học đứt gãy giữa đường.

Đến bây giờ khi đã học gần xong năm thứ nhất, nhưng em Nguyễn Ngọc Minh Uyên (ngụ phường Tân Mai, thành phố Biên Hòa) vẫn chưa quen được với ngành luật mà cha em đã muốn em phải theo.

Trước đó khi làm hồ sơ chọn ngành, chọn trường, Uyên thì thích theo ngành truyền thông, tổ chức sự kiện, nhưng cha em cho rằng, con gái học ngành ấy vất vả, đi lại nhiều nên muốn con gái theo ngành luật để sau này ra làm văn phòng công chứng. Hai cha con đã bất đồng ý kiến trong việc chọn trường, cuối cùng em phải chọn ngành theo mong muốn của cha, nhưng việc học không là hứng thú với em.

* Bình tĩnh đánh giá năng lực bản thân để chọn ngành phù hợp

Về vấn đề chọn ngành, chọn trường, Hiệu trưởng Trường THPT Nguyễn Trãi (thành phố Biên Hòa) Trịnh Phương Ngọc cho hay, công tác tư vấn tuyển sinh liên quan đến chọn ngành, chọn trường của học sinh cuối bậc THPT rất được trường quan tâm. Hoạt động này được rải đều trong năm học chứ không chỉ tập trung vào thời điểm các em chuẩn bị thi tốt nghiệp. Các hoạt động này gồm tư vấn, giải đáp, cung cấp thông tin liên quan đến các ngành nghề mà học sinh quan tâm. Năm nào trường cũng mời một số trường đại học tại Đồng Nai và Thành phố Hồ Chí Minh đến để tư vấn tuyển sinh; kết nối với các trường đại học đưa học sinh tham quan trực tiếp tại trường để các em có thêm thông tin, thêm sự hình dung về ngành học để có sự chọn lựa đúng hướng.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề tư vấn chọn ngành, chọn trường đối với học sinh, Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Võ Ngọc Thạch cho biết, xác định ngành học, trường học là hết sức quan trọng để đặt nền móng căn bản cho tương lai. Trong thực tế, đã có nhiều em lựa chọn ngành nghề, chọn trường đại học không phải vì niềm đam mê hay sở thích, năng lực của chính mình mà là theo bạn bè, theo yêu cầu, định hướng, tư vấn nghề nghiệp của người thân trong gia đình kiểu “cha truyền con nối”, với mong muốn sau này con cái tiếp tục “nối nghiệp” gia đình… dẫn đến nhiều em sau khi vào giảng đường đại học hoặc theo học được một thời gian, một vài học kỳ đã có biểu hiện, cảm giác chán nản vì ngành nghề không phù hợp với mình, đành bỏ học hoặc chuyển hướng giữa chừng.

Quyết định số 522/QĐ-TTg ngày 14-5-2018 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Giáo dục hướng nghiệp và định hướng phân luồng học sinh trong giáo dục phổ thông giai đoạn 2018-2025 đã yêu cầu ngành giáo dục - đào tạo các địa phương chú trọng đưa nội dung giáo dục hướng nghiệp tích hợp trong chương trình các môn học và hoạt động giáo dục; đa dạng hóa, vận dụng linh hoạt các hình thức tư vấn hướng nghiệp phù hợp với lứa tuổi học sinh; cung cấp kịp thời thông tin về cơ sở giáo dục nghề nghiệp, chính sách đối với người học các trình độ giáo dục nghề nghiệp, chính sách ưu đãi trong giáo dục nghề nghiệp, cơ hội khởi nghiệp, tìm kiếm việc làm, xu hướng thị trường lao động và nhu cầu sử dụng của thị trường lao động cho học sinh biết. Đồng thời nhà trường, thầy cô phát huy vai trò tư vấn, hướng dẫn và cung cấp thông tin liên quan để giúp học sinh lựa chọn nghề.

“Để tránh tình trạng chọn “nhầm” ngành, học “nhầm” trường, mỗi học sinh khi định hướng nghề nghiệp trước hết phải xác định được “mình muốn gì” để quyết định nghề nghiệp sau này của bản thân bằng chính năng lực, khả năng vốn có, niềm đam mê và mơ ước từ chính mình để không mất thời gian, công sức lẫn tiền bạc khi việc học hành bị “đứt gánh giữa đường” do không có hứng thú và đam mê với ngành học mà người khác chọn cho mình” - ông Võ Ngọc Thạch khuyến cáo.