Theo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, từ ngày mai 1-6-2019, TX. Long Khánh sẽ chính thức trở thành thành phố trực thuộc tỉnh Đồng Nai. Đây là kết quả của hàng chục năm phấn đấu của Đảng bộ và nhân dân Long Khánh trên chặng đường phát triển.​

Trên chặng đường mới, Long Khánh mang trong mình khát vọng của một đô thị trung tâm vùng Đông Bắc Đồng Nai. Sức sống thành phố trẻ với những miệt vườn cây trái hài hòa cùng công nghiệp, thương mại và cơ sở hạ tầng là tiền đề tiếp tục đưa Long Khánh phát triển trong tương lai.

Những cột mốc đáng nhớ

Danh xưng Long Khánh vốn xuất hiện từ thời nhà Nguyễn trong lịch sử nước ta. Qua các lần tách nhập, năm 1991 sau khi tách ra khỏi huyện Xuân Lộc (cũ), Long Khánh trở thành tên gọi của một huyện bao gồm cả Long Khánh, Cẩm Mỹ và một phần huyện Thống Nhất ngày nay. Năm 2003, để phù hợp với nhu cầu phát triển mới, huyện Long Khánh được giải thể để tách thành TX. Long Khánh và huyện Cẩm Mỹ.

Từ ngày 21-8-2003, TX. Long Khánh chính thức được thành lập theo Nghị định 97 của Thủ tướng Chính phủ với 15 đơn vị hành chính. Là thị xã song kinh tế lúc bấy giờ vẫn chủ yếu là nông nghiệp và thủ công nghiệp, hiệu quả thấp.

Sau hơn 15 năm thành lập, với tinh thần đoàn kết, quyết tâm vượt qua những khó khăn, thách thức, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân TX. Long Khánh đã phát huy truyền thống cách mạng, tích cực phát huy nội lực và khai thác hiệu quả mọi tiềm năng, lợi thế của địa phương đưa kinh tế phát triển theo hướng dịch vụ - công nghiệp - nông nghiệp. Đời sống người dân từng bước được cải thiện và trở thành một trong những đô thị phát triển năng động của tỉnh Đồng Nai.

Tuy không phải địa phương truyền thống về công nghiệp nhưng đến nay Long Khánh đã hình thành được 2 khu công nghiệp (KCN): Suối Tre và Long Khánh với tổng diện tích 414 ha, tạo việc làm cho hàng chục ngàn lao động địa phương. Riêng KCN Suối Tre đang làm đề án để mở rộng diện tích lên gấp đôi hiện nay. Bên cạnh đó, Long Khánh cũng phát triển mạnh tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ, du lịch... Long Khánh trở thành đô thị trung tâm vùng cho các địa phương lân cận như Thống Nhất, Cẩm Mỹ, Xuân Lộc và một phần các tỉnh Bình Thuận, Bà Rịa - Vũng Tàu.

 Một góc trung tâm đô thị Long Khánh.

Đối với nông nghiệp, đây lại là ngành kinh tế thế mạnh của Long Khánh với đặc trưng là những vườn cây trái bạt ngàn, như: sầu riêng, chôm chôm, ổi, măng cụt… Kinh tế phát triển, đầu tư cho lĩnh vực nông thôn được chú trọng. Đầu năm 2015, cùng với Xuân Lộc, Long Khánh là hai địa phương cấp huyện đầu tiên trong cả nước được Chính phủ công nhận hoàn thành chương trình xây dựng nông thôn mới và hiện đang bước vào xây dựng nông thôn mới nâng cao.

Ghi nhận những bước phát triển mạnh mẽ nói trên, năm 2016, TX. Long Khánh được công nhận là đô thị loại III, tiền đề để Long Khánh tiếp tục tăng tốc phát triển. 3 năm sau, tại phiên họp thứ 33 ngày 10-4 vừa qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua Nghị quyết thành lập Long Khánh là thành phố trực thuộc tỉnh Đồng Nai từ ngày 1-6-2019.

Chủ tịch UBND TX. Long Khánh Hồ Văn Nam cho biết, theo kế hoạch ban đầu, đến cuối năm 2020, TX. Long Khánh mới hoàn thành các tiêu chí để được công nhận là thành phố, tuy nhiên địa phương đã hoàn thành trước kế hoạch đề ra hơn 1 năm. Việc sớm được công nhận thành phố là niềm vui, tự hào sau những cố gắng, nỗ lực của toàn thể người dân cũng như chính quyền địa phương.

TP. Long Khánh có tổng diện tích tự nhiên gần 192km2, dân số trên 171.000 người và 15 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 11 phường và 4 xã, trong đó 5 xã lên phường là Xuân Lập, Xuân Tân, Bảo Vinh, Suối Tre và Bàu Sen.

Giai đoạn 2015 - 2018, tốc độ tăng trưởng của TX.Long Khánh trên 13%, cao hơn bình quân chung của tỉnh. Đến cuối năm 2018, tỷ trọng ngành công nghiệp xây dựng và thương  mại - dịch vụ thị xã chiếm tới 91%, nông nghiệp còn 9%. Thu nhập bình quân đầu người trên 110 triệu đồng/người/năm. Long Khánh nằm trong tốp đầu những địa phương có thu nhập bình quân đầu người cao trong toàn tỉnh.

Diện mạo thành phố mới

Trong tương lai, TP. Long Khánh là một hạt nhân phát triển theo quy hoạch Vùng TP. Hồ Chí Minh đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 của Chính phủ. Theo quy hoạch này, Long Khánh là cực tăng trưởng trọng điểm phía Đông và sẽ là trung tâm công nghiệp, thương mại, dịch vụ, kho vận hàng hóa của Vùng, đồng thời trong tương lai Long Khánh sẽ tiến đến trở thành đô thị loại II.

Cùng với quy hoạch của Trung ương, theo chỉ đạo của tỉnh, hiện Long Khánh đang thực hiện quy hoạch đô thị đến năm 2035. Đồ án quy hoạch do đối tác nhiều kinh nghiệm của Nhật Bản là Công ty Nikken Sekkei Civil Engineering LTD phối hợp thực hiện.

Theo quy hoạch này, vùng đô thị của TP. Long Khánh ngoài trục hiện hữu sẽ mở rộng trung tâm về hướng Nam để tăng tính liên kết với tuyến cao tốc Phan Thiết - Dầu Giây, cao tốc Dầu Giây - Đà Lạt và Sân bay quốc tế Long Thành. TP. Long Khánh sẽ có 3 khu vực cửa ngõ tiếp cận giao thông liên vùng, là: Xuân Lập, Hàng Gòn và Bàu Sen. Đặc biệt, Long Khánh có lợi thế về giao thông ngoại vi là các tuyến cao tốc lớn, có QL 1, đường sắt Bắc - Nam và Sân bay quốc tế Long Thành trong tương lai. Những thuận lợi này hội tụ các điều kiện để trong tương lai gần TP. Long Khánh sẽ trở thành đô thị loại II và nơi có công nghiệp, thương mại dịch vụ phát triển của tỉnh, của Vùng TP. Hồ Chí Minh và khu vực phía Nam.

Song song với các lợi thế kết nối ngoại vi, theo quy hoạch, Long Khánh sẽ tập trung vào phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị. Những hạng mục quan trọng cần được đầu tư sớm từ nội lực và huy động xã hội hóa là: ngầm hóa toàn bộ hệ thống cáp điện, cáp quang trong khu vực nội ô, làm các tuyến đường giao thông đẩy nhanh phát triển kinh tế - xã hội và tạo cảnh quan cho thành phố.

Đối với các công trình hạ tầng lớn khác như tuyến đường tránh QL1 đoạn qua thành phố; đường vành đai 1; tuyến đường vành đai 2; dự án Trung tâm thể dục - thể thao; dự án Trung tâm hành chính công... đang được Long Khánh mời gọi doanh nghiệp đầu tư. Những dự án này được kỳ vọng tạo bước đột phá, thay đổi bộ mặt của thành phố theo hướng năng động, hiện đại.

Cũng theo quy hoạch này, Long Khánh là thành phố năng động nhưng sẽ có kiến trúc theo hướng phát triển đô thị xanh. Năm 2018, Long Khánh được cụm các đô thị miền Đông Nam bộ đánh giá là đô thị xanh, đô thị hài hòa với thiên nhiên. Trong tương lai, kiến trúc đô thị của TP.Long Khánh sẽ theo xu hướng nhà thấp tầng (dạng nhà vườn), đan xen với các khu trung tâm và công trình cao tầng; cộng với không gian cây xanh, cảnh quan, mặt nước, hồ, suối để tạo thành một đô thị xanh.

Chủ tịch UBND TX. Long Khánh Hồ Văn Nam khẳng định sau khi trở thành thành phố, Long Khánh sẽ có điều kiện thuận lợi hơn trong việc triển khai quy hoạch, xây dựng, phát triển đô thị theo không gian mở. “Các quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết đang tiếp tục thực hiện. Các dự án đầu tư phát triển khung hạ tầng kỹ thuật, chỉnh trang đô thị tạo điểm nhấn cảnh quan, các khu đô thị mới kết hợp du lịch sinh thái vườn, kết hợp với các khu trung tâm và công trình cao tầng sẽ được xây dựng hài hòa để Long Khánh vừa là đô thị văn minh, hiện đại nhưng vẫn mang đậm bản sắc vốn có”, ông Nam khẳng định. 

Long Khánh có 2 KCN Suối Tre và Long Khánh. KCN Suối Tre có diện tích 150 ha đã gần lấp đầy và đang xin mở rộng diện tích lên gấp đôi. KCN Long Khánh có diện tích 264 ha (trong đó diện tích sẵn sàng cho thuê 150 ha). Những năm gần đây, khi tuyến đường cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Long Thành - Dầu Giây được đưa vào sử dụng, nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước đã đến Long Khánh tìm hiểu cơ hội đầu tư.

Về nông nghiệp, Long Khánh có trên 10.400 ha cây lâu năm (cây ăn trái có trên 6.000 ha, chiếm 63%). Đến nay, Long Khánh đã hình thành nhiều vùng chuyên canh cây ăn trái tập trung với diện tích lớn như: chôm chôm trên 2.700 ha, sầu riêng trên 1.000 ha, mít trên 700 ha, măng cụt 500 ha, bưởi trên 370 ha, ổi trên 170 ha.