(CTT- Đồng Nai) Biên Hòa - Đồng Nai có bề dày lịch sử văn hóa lâu đời với tên tuổi nhiều nhà văn hóa lỗi lạc, trong đó nổi bật là danh nhân văn hóa Trịnh Hoài Đức và nhiều nhà văn, nhà thơ như Huỳnh Văn Nghệ, Bình Nguyên Lộc, Lý Văn Sâm, Hoàng Văn Bổn…

Hoạt động văn học nghệ thuật (VHNT) Đồng Nai trải qua nhiều thăng trầm, khi sôi nổi, khi trầm lắng, nhưng giai đoạn nào cũng có những tác phẩm VHNT có giá trị phục vụ đất nước, phục vụ nhân dân.

Vẫn còn nhiều khó khăn

Đồng Nai là nơi hội tụ văn nghệ sĩ đến từ nhiều vùng nên sáng tác tương đối đa dạng, nhiều sắc thái, giọng điệu, tuy nhiên, tính khái quát của hầu hết tác phẩm còn hạn hẹp. Các sáng tác thiên về tự sự, chất vấn nội tâm, bi kịch cá nhân, bi kịch gia đình, dòng tộc, không nhiều tác phẩm đề cập đến những vấn đề lớn của thời đại như chủ nghĩa yêu nước, vấn đề bảo tồn văn hoá dân tộc, sự thay đổi của con người Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hoá, yêu cầu bảo vệ tổ quốc, quan hệ quốc tế.

Nếu nhìn nhận thẳng thắn, chỉ trong vòng 10-15 năm nữa, Đồng Nai sẽ thiếu vắng những cây bút, những nghệ sĩ có tên tuổi, bởi phần lớn những người trẻ hôm nay có tài năng nhưng thường hoạt động độc lập và chưa xác định con đường theo đuổi VHNT chuyên nghiệp. Những tác phẩm xuất sắc nhất gần như chỉ tập trung vào một số văn nghệ sĩ có thực tài. Người trẻ tham gia vào thị trường lao động, bị chi phối bởi cơm áo gạo tiền và nhiều vấn đề khác dẫn đến rời xa VHNT hoặc chỉ hoạt động cầm chừng.

Theo NSND Giang Mạnh Hà, một trong những khó khăn hiện nay không chỉ Đồng Nai mà ở nhiều tỉnh, thành phố đang gặp khó khăn là việc thiếu hụt lực lượng phê bình VHNT. Mặc dù hàng năm, Hội đã giới thiệu hội viên tham gia các lớp tập huấn, bồi dưỡng kiến thức của Hội đồng Lý luận VHNT do Ban Tuyên giáo Trung ương tổ chức song công tác này vẫn còn nhiều hạn chế. Hoạt động phê bình chưa có nhiều đánh giá, lý giải sắc sảo và phản ánh một cách kịp thời.

“Một số hội viên có năng lực sáng tác nhưng đang tuổi lao động, bị ràng buộc bởi công việc ở cơ quan, đơn vị, thời gian tập trung cho tác phẩm rất hạn chế. Trong bối cảnh văn, thơ không cạnh tranh nổi với các phương tiện nghe nhìn, tác phẩm in ra không có chỗ tiêu thụ khiến tác giả nản lòng, mất dần cảm hứng sáng tác. Một số văn nghệ sĩ chưa thật sự cố gắng nâng tầm tác phẩm, có tâm lý coi Hội VHNT là “sân chơi” nặng về giải trí” - NSND Giang Mạnh Hà cho biết.

Thu hút tài năng trẻ kế cận

NSND Giang Mạnh Hà cho hay, đứng trước những khó khăn hiện nay, Hội VHNT Đồng Nai đã và đang tăng cường hơn nữa công tác phát hiện, bồi dưỡng đội ngũ tác giả, nghệ sĩ trẻ, cũng như duy trì và phát triển chuyên ngành lý luận phê bình để tham gia đánh giá tác phẩm VHNT của Đồng Nai. Qua đó, nghiên cứu các công trình phê bình mới, sáng tạo những tác phẩm chất lượng cao phục vụ một thế hệ công chúng mới của Đồng Nai nói riêng và cả nước nói chung.

Ở góc độ quản lý nhà nước, Phó Giám đốc Sở VH-TTDL Nguyễn Thị Mộng Bình cho biết, thời gian tới, sẽ tiếp tục triển khai thực hiện Nghị quyết 23-NQ/TW của Bộ Chính trị, Kết luận của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị Văn hóa toàn quốc năm 2021. Tham mưu Tỉnh ủy, UBND tỉnh xây dựng các chương trình, kế hoạch nhằm tiếp tục cụ thể quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về VHNT ở địa phương; các chính sách đào tạo, bồi dưỡng, thu hút tài năng trẻ, bổ sung lực lượng văn nghệ sĩ kế cận.