(CTT-Đồng Nai) - Theo số liệu từ Cục Trồng trọt (Bộ NN-PTNT), trong 9 tháng năm 2023, cả nước có 750 trường hợp vi phạm mã số vùng trồng. Trong đó, nhiều vùng trồng, cơ sở đóng gói bị thu hồi mã số. Điều này gây không ít hệ lụy cho thị trường xuất khẩu mặt hàng trái cây tươi đang đóng góp rất lớn vào sự tăng trưởng kinh tế hiện nay.


Từ đầu tháng 9 đến nay, nhiều mã vùng trồng chuối trên địa bàn Đồng Nai đã bị thu hồi. Việc nhiều vùng trồng chuối trên địa bàn tỉnh bị thu hồi mã số vùng trồng do phía Trung Quốc phát hiện có sinh vật gây hại trên các lô hàng xuất khẩu. Điều này đã ảnh hưởng rất lớn đến các vùng chuyên canh chuối xuất khẩu trên địa bàn tỉnh khi chỉ còn vài tuần nữa là vào vụ thu hoạch chính trong năm.

Vi phạm về mã vùng trồng

Đồng Nai là một trong những tỉnh đi đầu thực hiện mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói của cả nước. Trong đó, diện tích mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói cũng tăng nhanh so với trước. Cụ thể, chỉ trong 9 tháng năm 2023, toàn tỉnh có thêm 49 vùng trồng với diện tích gần 4,9 ngàn ha và 28 cơ sở đóng gói được cấp mã số. Trong đó, chủ yếu là với 2 sản phẩm trái cây tươi đang xuất khẩu tốt trong năm 2023 gồm sầu riêng và chuối già cấy mô.

Từ đầu tháng 9 đến nay, nhiều mã vùng trồng chuối trên địa bàn Đồng Nai đã bị thu hồi. Đây cũng là một trong những nguyên nhân chính khiến thời gian gần đây, giá chuối xuất khẩu bán tại các nhà vườn giảm sâu dưới giá thành sản xuất, chỉ còn khoảng 5 ngàn đồng/kg, giảm từ 8-10 ngàn đồng/kg so với thời điểm chuối xuất khẩu có giá tốt vào những tháng đầu năm 2023.

H.Trảng Bom là địa phương có diện tích trồng chuối lớn nhất tỉnh. Đây cũng là địa phương có nhiều mã vùng trồng bị tạm ngưng khiến nông dân rất lo lắng vì không đủ điều kiện xuất khẩu đi Trung Quốc, đầu ra cho trái chuối sẽ bị tắc nghẽn. Ông Nguyễn Văn Đông, nông dân trồng chuối ở xã Thanh Bình, H.Trảng Bom chia sẻ, trái chuối đến kỳ là phải thu hoạch ngay chứ không kéo dài thêm thời gian như một số trái cây khác. Vụ này, mưa nhiều khiến chất lượng chuối không bằng các vụ trước. Việc nhiều nhà vườn bị thu hồi mã số vùng trồng, giá chuối bán ra dưới giá thành sản xuất vào thời điểm chuẩn bị rộ vụ thu hoạch đang khiến nông dân rất lo lắng.

Theo ông Lý Minh Hùng, Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Thanh Bình tại xã Thanh Bình, tại địa bàn xã có gần 700 ha trồng chuối bị thu hồi mã số vùng trồng. Tháng qua, giá chuối giảm hơn 1 nửa so với trước nhưng điều đáng lo hơn là bắt đầu từ tháng 11, nhiều địa phương của tỉnh sẽ vào chính vụ thu hoạch. Nếu chuối không đạt chuẩn thì không còn câu chuyện giảm giá mà sẽ là không bán được.

Nhiều hệ lụy

Ông Lý Minh Hùng cho biết thêm, vụ xuất khẩu trước, giá chuối cao ngất ngưỡng nên có tình trạng mua bán chạy theo số lượng hơn chất lượng. Việc có nhiều lô hàng xuất khẩu bị cảnh báo, mã số vùng trồng bị thu hồi là bài học đắt giá giúp thức tỉnh cả nông dân và các nhà đóng gói để cùng làm tốt hơn nếu không sẽ bị đào thải. Để quản lý tốt mã vùng trồng, HTX dự kiến sẽ thu hẹp diện tích vùng trồng để quản lý tốt hơn về chất lượng. Trong đó, HTX dự tính đến phương án thuê đất để tự đầu tư vùng nguyên liệu.

Cùng quan điểm, ông Lưu Chí Mười, Chủ tịch Hội Nông dân xã Thanh Bình cho biết, việc thực hiện các giải pháp khắc phục để có thể mở lại mã số vùng trồng đang được nông dân, các cơ sở đóng gói và các cơ quan quản lý gấp rút thực hiện. Trong đó, một số doanh nghiệp đã khắc phục, các ngành cũng hướng dẫn bà con khắc phục như xây bồn rửa hay lắp ròng rọc để đưa chuối về. Phía hội nông dân cũng hướng dẫn và vận động nông dân đăng ký làm mã vùng trồng theo đúng quy định. Nông dân cũng đang chuyển hướng chăm sóc chuối theo hướng hữu cơ, tăng cường sử dụng thuốc sinh học nhằm loại bỏ các sinh vật gây hại trên cây chuối theo yêu cầu khắc phục của đơn vị xuất khẩu.

Nguy cơ vi phạm mã số vùng trồng với các loại trái cây tươi xuất khẩu khác cũng rất lớn. Ông Trần Văn Việt, Phó Chủ tịch Hội Nông dân TP.Long Khánh lo lắng, thời gian qua, TP.Long Khánh quan tâm phát triển nhanh mã số vùng trồng các loại cây ăn trái xuất khẩu. Việc quản lý mã vùng trồng hiện được phân cấp cho địa phương nhưng chưa có chế tài quy định việc xử lý người dân, cơ sở vi phạm về mã số vùng trồng. Hội Nông dân TP.Long Khánh kiến nghị Bộ NN-PTNT xây dựng chế tài xử lý vi phạm để công tác quản lý có hiệu quả.