Thời gian qua, nhiều vụ án tạm đình chỉ trên địa bàn tỉnh là do nguyên nhân khách quan như: phải chờ kết quả cung cấp chứng cứ của cơ quan khác, chờ kết quả ủy thác tư pháp của các tòa án, đương sự chết trong quá trình giải quyết vụ án…

Tăng giải pháp, giảm án tạm đình chỉ
Cuối năm 2022, TAND tỉnh ra quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án dân sự khởi kiện tranh chấp di sản thừa kế giữa bà N.T.K. (50 tuổi, ngụ P.Bảo Vinh, TP.Long Khánh) và bà N.T.K. (63 tuổi, ngụ TP.Long Khánh). Nguyên nhân được xác định là do TAND tỉnh cần đợi kết quả cung cấp tài liệu của Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh Đồng Nai chi nhánh TP.Long Khánh.

Theo đơn khởi kiện của bà K., cha mẹ để lại cho 11 anh em bà 3 thửa đất với tổng diện tích hơn 5 ngàn m2 tại TP.Long Khánh. Sau khi cha mất, mẹ bị già yếu nên anh em đã thỏa thuận phân chia di sản thừa kế cho 10 người con, nhưng không cho bà K. được hưởng thừa kế. Do đó, bà K. khởi kiện yêu cầu được chia một phần di sản cha mẹ để lại.

Tương tự, trường hợp vụ án khởi kiện của vợ chồng ông Đ.T. (66 tuổi, ngụ xã Xuân Hưng, H.Xuân Lộc) cũng vừa bị TAND tỉnh ra quyết định tạm đình chỉ với lý do chờ cung cấp tài liệu từ Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh chi nhánh H.Xuân Lộc.

Cụ thể, vợ chồng ông T. có 4 thửa đất liền kề tại xã Xuân Hưng. Trong đó, thửa đất số 92 có diện tích gần 700m2 do ông bà quản lý từ năm 2002, nhưng lại được cấp nhầm cho hộ ông V.H. Dù đã hòa giải nhiều lần nhưng các bên vẫn không thỏa thuận được nên vợ chồng ông T. làm đơn khởi kiện đề nghị tòa án giải quyết.

Trong quá trình xác minh 2 vụ án nêu trên, TAND tỉnh đã đề nghị Văn phòng Đăng ký đất đai tỉnh chi nhánh TP.Long Khánh và H.Xuân Lộc cung cấp một số tài liệu, chứng cứ trong vụ án nhưng chưa có kết quả. Do đó, thẩm phán đã ra quyết định tạm đình chỉ vụ án để tiếp tục chờ kết quả. Sau khi có kết quả từ cơ quan có thẩm quyền thì vụ việc sẽ tiếp tục đưa ra xét xử.

Ngoài ra, có trường hợp trong lúc tòa án đang giải quyết vụ án thì đương sự chết nên cần phải tạm đình chỉ. Điển hình như trường hợp bà L.D. (97 tuổi, ngụ TP.Biên Hòa) khởi kiện tranh chấp quyền sử dụng đất với bà K.P. (64 tuổi, ngụ TP.Biên Hòa). Trong lúc tòa đang giải quyết vụ việc thì bà D. chết mà chưa có người kế thừa quyền và nghĩa vụ tố tụng nên TAND tỉnh đã tạm đình chỉ vụ án theo quy định.

Nâng cao giải quyết án tạm đình chỉ
Theo TAND tỉnh, năm 2022, ngành tòa án đã tạm đình chỉ 340 vụ (hình sự 2 vụ, dân sự 290 vụ và hành chính 48 vụ). Trong đó, hiện tòa án đã tiếp tục giải quyết 92 vụ tạm đình chỉ.

Thẩm phán Võ Thị Thanh Phượng, Chánh Văn phòng TAND tỉnh cho hay, ngoài các nguyên nhân khách quan nêu trên, các vụ án bị tạm đình chỉ còn do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 dẫn đến các đương sự, cơ quan chức năng liên quan chậm cung cấp chứng cứ; có những vụ án phải chờ kết quả giải quyết của một vụ án khác có liên quan hoặc chờ kết quả giải quyết của cơ quan khác thì mới tiếp tục giải quyết vụ án được. Bên cạnh đó, có những vụ án bị tạm đình chỉ nhiều lần do trong quá trình thu thập chứng cứ phát sinh chứng cứ mới cần thu thập ở nhiều cơ quan khác nhau nên phải chờ cơ quan liên quan cung cấp chứng cứ mới có căn cứ giải quyết vụ án.

Theo đại diện Viện KSND tỉnh, thời gian qua, công tác kiểm sát các quyết định tạm đình chỉ giải quyết vụ án của Viện KSND được chú trọng; kịp thời phát hiện những sai sót và kiến nghị vi phạm, góp phần đưa ra xét xử các vụ án dân sự đúng thời hạn quy định.

Viện KSND đã chú trọng đến công tác kiểm sát quyết định tạm đình chỉ và xem đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, đột phá của đơn vị năm 2022 nhằm hạn chế án quá hạn, án tồn ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự. Ngoài ra, các kiến nghị của Viện KSND đều có căn cứ, được các đơn vị có liên quan tiếp thu, khắc phục.
Thời gian tới, Viện KSND tỉnh sẽ tiếp tục kiểm tra, rà soát kỹ các trường hợp án tạm đình chỉ để sớm phát hiện những sai sót. Đồng thời, tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan tố tụng để giải quyết vụ án đạt hiệu quả cao hơn.

Tại buổi làm việc với TAND và Viện KSND tỉnh về giám sát việc tạm đình chỉ và kiểm sát các quyết định tạm đình chỉ giải quyết các vụ án vào ngày 17-2, Trưởng ban Pháp chế HĐND tỉnh Tạ Quang Trường đề nghị lãnh đạo ngành TAND và KSND tỉnh quan tâm hơn đến việc giám sát, kiểm tra và phối hợp chặt chẽ để không xảy ra tình trạng án quá hạn, tạm đình chỉ không đúng quy định. Các thẩm phán, kiểm sát viên cần nâng cao tinh thần trách nhiệm, công khai, minh bạch trong việc ra quyết định các bản án và công tác kiểm sát. Đồng thời, ngành TAND, KSND tỉnh cần ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, số hóa bản án, quyết định để thuận lợi trong việc kiểm sát, theo dõi các vụ án, vụ việc.