Theo lộ trình chuyển đổi các loại nghề cấm khai thác thủy sản trên địa bàn Đồng Nai, từ 2021-2022, Đồng Nai sẽ cấm hoàn toàn phương tiện và ngư cụ hoạt động nghề te, nghề đáy, nghề lồng xếp, nghề đăng và tất cả các ngư cụ có sử dụng điện...

Đồng Nai có nhiều khu vực có nguồn lợi thủy sản phong phú như: hồ Trị An, rừng ngập mặn (thuộc H.Long Thành, H.Nhơn Trạch), hệ thống các sông, đặc biệt là hạ nguồn sông Đồng Nai... Nhiều năm qua, tình trạng đánh bắt, khai thác theo kiểu tận diệt nguồn thủy sản trên địa bàn Đồng Nai, đặc biệt trên hồ Trị An rất đáng báo động vì đây là nguyên nhân làm tận diệt nhiều loài thủy sản, phá vỡ đa dạng sinh học.
Theo quy định, các nghề, ngư cụ sẽ bị cấm khai thác trên địa bàn tỉnh bao gồm các nghề: lồng xếp, nghề đăng, đáy, te và tất cả các ngư cụ có sử dụng điện. Số lượng phương tiện, ngư cụ cấm khai thác tại các thủy vực trên địa bàn tỉnh là 745 trong tổng số 1.759 phương tiện đang hoạt động, chiếm tỷ lệ 42%.
 Căn cứ trên kết quả điều tra, đánh giá thực tế, khu vực cấm từ đập Trị An qua sông Đồng Nai, sông Nhà bè đến cửa sông Soài Rạp. Thời gian cấm khai thác từ ngày 1-6 đến ngày 30-8 hàng năm. Căn cứ trên dự án điều tra, đánh giá hiện trạng nguồn lợi thủy sản và xây dựng quy hoạch phân khu chức năng và bảo vệ đa dạng sinh học khu hệ các vùng đất ngập nước hồ Trị An: Khu vực cấm khai thác thủy sản là khu vực bảo tồn nằm trên vùng hồ Trị An gồm 2 vùng bảo vệ nghiêm ngặt là khu vực Sa Mách và khu vực Hồ Phụ. Đây là 2 khu có đặc trưng là cư trú của các giống, loài thủy sản với các điều kiện phù hợp trong các giai đoạn phát triển khác nhau như trứng, ấu trùng, cá con, giai đoạn sinh trưởng, giai đoạn phát triển cá trưởng thành và cá bố mẹ tồn tại.

 

Nghề te sẽ bị cấm khai thác trên địa bàn Đồng. Ảnh: Phan Anh 

Theo cơ cấu lại các nghề, phương tiện khai thác thủy sản trên địa bàn tỉnh Đồng Nai, 4 nghề nằm trong danh mục cấm khai thác gồm nghề lồng xếp, te, đăng, đáy sẽ cắt giảm hoàn toàn; đến năm 2022, trên địa bàn tỉnh không còn các nghề này hoạt động và chuyển dịch sang các nghề, ngư cụ được phép hoạt động theo quy định. Đối với các nghề lưới cào, lưới kéo định hướng giảm vì đây là các nghề có tính sát hại tương đối lớn về môi trường, nguồn lợi thủy sản…do đó không được chuyển đổi sang các nghề này trong thời gian tới. Khi cắt giảm số lượng phương tiện đang hoạt động bằng ngư cụ cấm sẽ hỗ trợ để các phương tiện này sang hoạt động các nghề khác như: lưới rê, câu giăng, lưới rùng, lưới chài, lưới vây, lưới giựt, vó và một số nghề khai thác khác không nằm trong danh mục nghề cấm khai thác và đảm bảo ngư cụ có kích thước mắt lưới phù hợp với quy định tại Thông tư 19.

Song song đó, Đồng Nai rất quan tâm thực hiện các giải pháp bảo tồn nguồn lợi thủy sản như: hoạt động khai thác phải đi đôi với việc bảo vệ các nguồn gen các loại thủy sản quý hiếm đang dần bị mất đi; thường xuyên theo dõi sự biến động nguồn lợi thủy sản tự nhiên và có kế hoạch thả bù giống thủy sản để kịp thời phục hồi sản lượng tự nhiên; triển khai thực hiện bảo vệ các bãi đẻ của cá, nơi tập trung các loài thủy sản còn non, nơi cư trú của các loài thủy sản. Trên hồ Trị An chú trọng đến các khu vực bảo vệ nghiêm ngặt, vùng phục hồi sinh thái cần cắm mốc tọa độ, xác định ranh giới, biển báo quy định khu vực giới hạn. Đối với phân khu bảo vệ nghiêm ngặt trên hồ, cần tuyên truyền, phổ biến các quy định về quản lý khu vực bảo vệ; tăng cường giám sát, quản lý của lực lượng chức năng trong việc bảo vệ nguồn lợi thủy sản chung trong hồ; cấm sử dụng các ngư cụ hủy diệt, khai thác các loài thủy sản quý, hiếm hoặc có nguy cơ bị đe dọa.

Ông Châu Thanh An, Chi cục trưởng Chi cục thủy sản Đồng Nai cho hay, ở các vùng giáp ranh với tỉnh Bình Dương, TP.HCM, Chi cục thủy sản đã có quy chế phối hợp khai thác thủy sản với các tỉnh này. Trong đó, công tác kiểm tra, xử lý các hoạt động khai thác trái phép thủy sản được quan tâm thực hiện. Trước khi triển khai Thông tư 19, Khu Bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai đã phối hợp với các sở, ngành, địa phương làm việc với ngư dân. Bà con có kiến nghị để đảm bảo về sinh kế mong tạo điều kiện gia hạn cho khai thác đến hết năm 2020. Quy định này nhiều tỉnh đã thực hiện, Chi cục thủy sản đề nghị Khu Bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai và các địa phương phải triển khai sớm cấm các nghề và ngư cụ theo quy định để bảo vệ nguồn lợi thủy sản.